Brussel - “In België heeft maar 35% van de mensen met een handicap een job, tegen 50% gemiddeld in Europa” stelt Marie-Laure Jonet, stichter en directrice van de vzw DiversiCom. De wetgeving is niet altijd bevorderend; een uitkeringsstelsel dat weinig doet om inclusie op de arbeidsmarkt te stimuleren, een apart quotabeleid in de publieke en private sector, een versnippering van bevoegdheden… en de begeleiding vergt maatwerk. Job coaching op maat van ieders competenties en persoonlijk advies aan werkgevers die bezorgd zijn over hun inclusiebeleid, dat is wat DiversiCom doet. Ze hebben nu al 9 jaar ervaring en hebben 428 mensen aan 881 jobs geholpen in 240 bedrijven. “We hebben 60% tewerkstellingsgraad bij mensen die we hebben begeleid” stelt Marie-Laure Jonet.

 

Tijdens het bezoek aan de coworking Hive 5, een paar weken vooraf, sprong de vzw DiversiCom in het oog. Enkele e-mails later zijn parlementslid Carla Dejonghe en bestuursleden Damien Lamy en Catherine De Buck op bezoek. “We willen met deze bezoeken voelen wat er leeft bij ondernemers. DiversiCom is een mooi voorbeeld van een geslaagd sociaal ondernemerschap. Met vier jobcoaches, die werkzoekenden met een handicap begeleiden en drie bedrijfsadviseurs, die werkgevers trainen en gepaste jobs zoeken bij de bedrijven, leveren ze maatwerk”, aldus Carla Dejonghe. 

 

Wat weinigen beseffen is dat 15% van de actieve bevolking een erkende handicap heeft. Van die 15% heeft maar 35% een job in België. Het Europees gemiddelde is 50%. De meerderheid van die handicaps zijn niet zichtbaar en worden vaak niet gemeld. De activering ligt laag in ons land. We moeten nochtans de EU-richtlijnen naleven i.v.m. antidiscriminatie van mensen met een handicap.

 

DiversiCom heeft van het bezoek gebruik gemaakt om ons hun aanpak uit te leggen, maar ook om de pijnpunten in het beleid bloot te leggen: onder andere, het moeilijke vraagstuk van de quota, die verschillend worden toegepast in de publieke en private sector. Of nog, het aanhoudend vertekend beeld van handicap, dat het potentieel en de vaardigheden van de betrokken personen verhult. Ook het risico dat iemand die een baan aanneemt, geen garantie heeft dat hij zijn invaliditeitsuitkering kan behouden als het arbeidscontract wordt beëindigd. Dit creëert aanzienlijke belemmeringen, en kan sommige mensen ontmoedigen om een vast contract aan te gaan. Hoewel de uitkering momenteel voor een termijn van twee jaar na het aangaan van de baan wordt voortgezet, is dit niet voldoende.

Het recht op de uitkering moet worden gewaarborgd, zelfs na het verlies van de baan, en men mag niet de redenering volgen: "De persoon heeft gewerkt, dus hij kan zonder uitkering".

Echter, het grootste struikelblok: de institutionele lasagne. De bevoegdheden zijn uitermate versnipperd tussen het federale niveau, de gemeenschappen en de gewesten. DiversiCom koestert oprecht de hoop dat de regionalisering - die momenteel wordt overwogen - van specifieke werkgelegenheidssteun soepel zal verlopen en geen negatieve gevolgen zal hebben voor de begunstigden (werknemers en werkgevers). De institutionele complexiteit vormt hierin een bijkomende uitdaging.

 

In 2020 heeft DiversiCom de rentabiliteit van haar werking, zowel financieel als anderszins, laten berekenen. Na 5 jaar implementatie genereerde elke €1 die aan DiversiCom werd toevertrouwd - door zowel de overheid als private donateurs - €3 aan besparingen voor de staat na 5 jaar. Dit rendement op investering blijft groeien met de jaren en steeg in 2022 naar meer dan €4 aan besparingen voor elke geïnvesteerde €1. Deze winst wordt gegenereerd door betaalde belastingen en bespaarde uitkeringen, ... Carla Dejonghe benadrukt dat het intensief is, maar wel rendabel. Deze logica is van toepassing op personen met een handicap, maar ook op ex-gedetineerden, politieke vluchtelingen, langdurig werklozen, … werkzoekenden met veel vaardigheden maar die een op maat gemaakt traject nodig hebben.

"De vraag is hoe we dit kunnen upscalen.", merkt Damien Lamy op. Het aantal mensen dat in aanmerking komt voor deze begeleiding is veel groter dan het huidige bereik van de non-profitorganisatie DiversiCom. " Een meer structurele betrokkenheid door de overheid is een optie. Maar in dat geval moeten ze ervoor zorgen dat er een goede op maat gemaakte en langdurige aanpak wordt gehanteerd. In deze context is het ook het overwegen waard om de partners die in staat zijn om deze aanpak te waarborgen, te versterken en financieel te ondersteunen. ", zegt Marie-Laure Jonet. "Bijvoorbeeld, de VDAB gaat al veel verder in deze richting dan Actiris. Maar de nood aan maatwerk blijft bestaan. Het is zoeken naar het juiste evenwicht."

---