Tussenkomst decumul en ABS in het Brussels parlement - plenaire zitting van 8 juni 2018

Waarde collega’s,

Open Vld heeft in de commissie en in de pers al openlijk geargumenteerd waarom we tegen deze regeling zijn:

1. Eerst en vooral knipt dit voorstel de band door tussen het lokale niveau en het gewestelijke niveau.

Het is denkbaar dat deze knip veel communicatieproblemen zal veroorzaken die nadien opgelost zullen moeten worden door de creatie van alweer een nieuw overlegorgaan.

De gedachte aan nieuwe politieke instellingen doet Open Vld huiveren.

2. Net de wisselwerking tussen het lokale en regionale niveau is jarenlang een verrijking gebleken in de parlementaire werkzaamheden.

Burgemeesters en schepenen brengen hun terreinkennis aan boord.

Zonder de lokale ervaring verworden veel debatten in dit parlement tot puur intellectuele abstracte discussies die eerder strak zijn in de partijleer dan gestoeld op terreinkennis.

Dezelfde redenering geldt overigens voor mensen uit de vrije beroepen, mocht men de onzalige gedachte hebben om ze uit te sluiten om volksvertegenwoordiger te zijn.

3. Dit voorstel is geen antwoord op het Samusocialschandaal, noch op het Publifinschandaal.

Het combineren van verkozen mandaten lag niet aan de de basis van de schandalen. Geen enkele protagonist cumuleerde verkozen mandaten.

Misbruiken, normvervaging, hebzucht en een gebrek aan transparantie lagen aan de basis van de schandalen;

Transparantie, controle en afslanking zijn aan de orde.

4. Maar dit voorstel gaat in tegen de afslanking van de politiek.

Deze decumul creëert nog meer politieke mandaten.

Daardoor verhoogt deze decumul de kostprijs van de politiek;

Dat is onbegrijpelijk.

5. Politici die ook lokaal actief zijn, zijn vaak onafhankelijker.

Vooral qua standpunten;

Maar, deze decumul vermindert de onafhankelijkheid van verkozenen.

Dit voorstel creëert nog meer beroepspolitici, nog meer afhankelijkheid van de partij en minder afhankelijkheid van het volk.

6. Tot slot menen wij dat iedere volksvertegenwoordiger in staat is, of zou moeten zijn, om uit te maken hoe hij zijn parlementair mandaat uitoefent;

En voor die partijen die van oordeel zijn dat hun eigen parlementsleden dat niet kunnen of voor partijen die menen dat hun parlementsleden niet in staat zijn om twee taken te cumuleren: het staat hen vrij om hen de cumul te verbieden aan hun partijleden.

De indienders van dit voorstel beweren dat schepenen en burgemeesters onvoldoende tijd hebben om zowel hun lokaal mandaat uit te oefenen als de vertegenwoordiging van het volk op zich te nemen.

Daar leveren ze geen enkel bewijs voor.

In onze ogen beslist de kiezer over het geleverde werk.

Toch stellen de indieners voor om het statuut van de schepenen en burgemeesters in de gemeentewet aan te passen.

Maar, bij de behandeling van dit voorstel in commissie, spreken ze enkel over de onmogelijkheid om goed parlementair werk te leveren voorwie tevens schepen of burgemeester is.

Eigenlijk willen ze dus het statuut van parlementslid aanpassen.

In dat geval hadden ze de Bijzondere Brusselwet moeten wijzigen…

een bedenkelijk trukje om de meerderheid in elke taalgroep te omzeilen!

De indieners steken de draak met de Brusselse instellingen en evenwichten.

Een gevaarlijk spel. Ik kom er op terug.

Vandaag stemmen we over de decumul van verkozen mandaten.

We herhalen al onze argumenten, zoals het hoort in een parlement.

Na de stemming tellen we de stemmen.

Indien het ging over een wijziging van het statuut van het parlementslid, dan zou er een tweederdemeerderheid moeten zijn én een meerderheid in elke taalgroep.

Die zal er niet zijn.

Er zal geen meerderheid zijn in de Nederlandse taalgroep.

Einde verhaal.

Voorstel niet aangenomen.

Dat is wat de wet heeft voorzien.

Maar… Ecolo en Groen hebben ervoor gekozen om niet de Bijzondere Brusselwet te wijzigen, maar de Nieuwe Gemeentewet.

Ook hier worden na de stemming de stemmen geteld.

Er is een meerderheid nodig in elke taalgroep.

Ook op deze stemming zal blijken dat er geen meerderheid is in de Nederlandse taalgroep.

Dus, einde verhaal.

Het voorstel is verworpen.

Zo heeft de wetgever het gewild.

Wie verder durft te denken, en nog een andere piste overweegt, is niet meer over de decumul aan het praten, maar over de Brusselse en Belgische instellingen.

Over het Belgisch evenwicht.

Laten we duidelijk zijn.

Open Vld is een partij die gehecht is aan de grondwet.

Aan België en aan de fragiele evenwichten die er zijn tussen gemeenschappen en gewesten in dit land.

Open Vld staat in Brussel bij vriend en vijand bekend als een partij die bruggen bouwt tussen taalgemeenschappen.

Het Belgisch en Brussels evenwicht is hervorming na hervorming opgebouwd met wederzijds respect en steeds met partijen rond de tafel die naar oplossingen zochten. Het zijn niet de communautaires scherpslijpers die de evenwichten hebben onderhandeld en gestemd.

Het zijn liberalen, socialisten, christen-democraten en ecologisten.

In 2001 hebben SP.a, PS, MR en Open Vld én Ecolo en Groen in Brussel samen het Lombardakkoord onderhandeld.

Diezelfde partijen hebben het in het federaal parlement aangenomen.

In 2001 heerste de vrees dat één Nederlandstalige extreemrechtse partij, door te putten in het stemmenreservoir van extreemrechtse kiezers aan Franstalige kant, een meerderheid zou kunnen halen in het Nederlandstalig kiescollege en op die manier de Brusselse instellingen zou kunnen blokkeren.

Al de onderhandelende partijen, dus ook Ecolo én Groen, zijn overeengekomen dat ze in het geval van een dergelijke dreiging,

om democratische redenen,

en niet om redenen van wisselende meerderheden tussen democratische partijen,

dus enkel om redenen gelinkt aan een mogelijke blokkering door één niet-democratische partij,

een regeling zouden treffen, waar na een bedenktijd van minstens 30 dagen, een democratische minderheid in één taalgroep zou volstaan om de werking van de instellingen te deblokkeren.

Het ABS. Het antiblokkeringssysteem! Of Anti-Blok-systeem.

Federaal minister Johan Vandelanotte, SP.a, heeft namens de federale regering, tijdens de parlementaire behandeling, de intentie in niet mis te verstane woorden uitgedrukt:

“Deze maatregel is uitzonderlijk en verregaand en werd alleen genomen om democratische redenen. Een aanpassing van de manier waarop een meerderheid wordt gevormd, kan enkel om democratische redenen, niet om meerderheidsredenen. Als men een beperking of een aanpassing invoert van de manier waarop men meerderheden gaat vormen, zoals het daar gebeurt, dan kan dat enkel om democratische redenen”.

Én:

“Ik heb duidelijk geantwoord dat het er niet om gaat iemand buiten te zetten, maar wel om een democratische reflex, een democratische garantie. Daarover gaat het. Voor de CVP zou het toch een vrij grote geruststelling moeten zijn als ik dat zeg”.

Laten we duidelijk zijn: voor Open Vld is het zonneklaar dat geen enkele partij, die in 2001 dit akkoord heeft gesloten, er ook maar aan denkt om het gegeven woord te breken.

Dus: na deze stemming is het debat over de decumul beslecht en afgelopen.

Wie het opnieuw op de agenda wil, zal hiervoor eerst een meerderheid moeten vinden die comform de wet is.

Het is voor iedereen duidelijk dat het niet aannemen van dit voorstel niet tot gevolg heeft dat de Brusselse instellingen geblokkeerd worden door een niet-democratische partij.

Er is dus geen aanleiding tot activering van het ABS.

Indien de indieners, Ecolo en Groen, er ook maar aan denken dit voorstel comform artikel 28, derde lid, tweede en derde zin, van de Brusselwet ter stemming voor te leggen, kwalificeren ze Open Vld als een extreemrechtse partij die de Brusselse instellingen wil blokkeren.

Wij zullen een dergelijke belediging niet pikken.

Wie mee het Lombardakoord heeft onderhandeld en nu deze procedure activeert, ik kijk de indieners van het voorstel, de collega’s van Groen en Ecolo recht in de ogen,

vindt ofwel dat wij een extreemrechtse niet-democratische partij zijn,

ofwel breekt ze haar gegeven woord.

Wie dit doet valt haar eigen onderhandelaars af én haar democratische partners, met wie ze in 2001 dit moeilijke maar belangrijke akkoord heeft gesloten.

Communautaire evenwichten in België zijn fragiel, maar zeer belangrijk voor ons.

Wij nemen dit zeer ernstig.

Het spreekt voor zich dat indien het ondenkbare gebeurt en de indieners het anti-blokkeringssysteem hier willen misbruiken er uiteraard nog juridische mogelijkheden zijn.

Bijvoorbeeld: we kunnen deze regeling aanvechten bij het grondwettelijk hof op verschillende gronden: het oneigenlijk gebruik van deze procedure, de oneigenlijke omweg om via de gemeentewet het statuut van het parlementslid aan te passen en andere bepalingen, …

Maar dit is bijkomstig. In dat geval is het Brussels en Belgisch evenwicht gebroken en wordt Brussel de facto bestuurd zonder Nederlandstalige meerderheid.

Wij zullen ons moeten bezinnen over hoe betrouwbare partners in 2001 tijdens de Lombardakkoorden, nu onbetrouwbaar zijn en ons op één hoopje smijten met een extreemrechtse partij.

Els Ampe

08 juni 2018

---