De commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels Parlement ontving in een tweede hoorzitting op 16/01 de voormalige directeurs-generaal van de Brusselse brandweer (DBDMH - SIAMU). Lees hieronder de tussenkomst van René Coppens en de vragen die hij de leidinggevenden voorlegde. 

Namens de Open Vld-fractie dank ik de aanwezigen voor hun komst naar de commissie Binnenlandse Zaken en voor hun bereidwillige medewerking. Voor alle duidelijkheid: Het kan niet de bedoeling zijn om hier het proces van de brandweer te voeren. We willen constructief en in alle sereniteit uitzoeken wat er is misgelopen en nagaan wat er nog moet gebeuren om te vermijden dat het zich kan herhalen.

Het is intussen genoegzaam bekend waarom we deze hoorzittingen hebben georganiseerd. Uit een doorlichting van het Rekenhof blijkt dat de Brusselse brandweerdiensten de wet op de openbare aanbestedingen in de periode van 2012 tot 2015 stelselmatig heeft overtreden. We hebben via de pers vernomen dat de bevoegde staatssecretaris het rapport intussen heeft doorverwezen naar het parket.

Het rapport heeft terecht heel wat stof doen opwaaien. Het is mij nog altijd een raadsel hoe het komt dat de vermelde onregelmatigheden gedurende verschillende jaren hebben kunnen plaatsvinden. Wat is de reactie van de leidinggevenden op de resultaten van de audit van het Rekenhof? Ik ben benieuwd naar uw lezing van de feiten.

Concreet blijkt uit het rapport onder meer dat de Brusselse brandweerdiensten geen register van hun overheidsopdrachten bijhielden en dat de dossiers slecht gedocumenteerd en onvolledig waren. Het rapport zoekt hiervoor een verklaring bij een gebrekkige kennis van de regelgeving bij de toenmalige beamten, het feit dat de DBDMH niet beschikte over een juridische dienst en dat er geen leidraad voor het beheer van overheidsopdrachten ter beschikking was. Kan u deze conclusies bevestigen? Kan u helpen verklaren hoe de vork precies aan de steel zit?

In een brief gedateerd op 4/9/2017, ondertekend door de waarnemend directeur-generaal en de waarnemend officier-dienstchef, neemt de SIAMU akte van het rapport van het Rekenhof. In de brief wordt gereageerd op de geformuleerde aanbevelingen van het Rekenhof. 

Kan u verduidelijken welke aanbevelingen die door het Rekenhof in zijn rapport werden geformuleerd, reeds werden uitgevoerd? Kan u toelichting geven bij de aangekondigde reorganisatie van de aankoopdienst van de SIAMU? Wat is er al gebeurd en welke hervormingen zullen op korte termijn nog plaatsvinden? In de brief belooft de SIAMU verder werk te maken van interne controlemechanismen. Hoe ver staat het daarmee? Wat is er sinds de aanwerving van een specialist in openbare aanbestedingen (1/1/2017) reeds verbeterd?

De SIAMU bevindt zich nu in een overgangsperiode; zowel op het vlak van de algemene organisatie/de structuur als op het vlak van de leiding die wordt waargenomen. Enerzijds wordt het organigram van de Brusselse brandweer op dit moment gerationaliseerd. De bicefale structuur, met twee leidinggevenden op hetzelfde niveau, wordt hervormd tot een piramidale structuur met aan het hoofd één leidend ambtenaar, een officier van het operationele kader. Budget, juridische zaken en personeel zullen tot de bevoegdheid  van de administratief coördinator behoren, die onder de leidend ambtenaar staat. Het betreft hier een noodzakelijke hervorming en vereenvoudiging. 

Anderzijds is er het feit van de recente schorsing van de waarnemend directeur-generaal. Vanaf 1 maart 2018 zouden nieuwe leidinggevenden worden aangeduid. De SIAMU bevindt zich nu dus op alle mogelijke vlakken in een overgangsperiode. Vraag is dan: Hoe functioneert de administratie van de brandweer in deze overgangsperiode precies? Hoe wordt de leiding vandaag concreet waargenomen? Hoe verloopt de beslissingsprocedure inzake budgettaire aangelegenheden op dit moment? Hoe verlopen de contacten met het kabinet van de staatssecretaris?

Hoe gebeurt de opvolging van de openbare aanbestedingen vandaag? Hoe kan u de kritiek van het Rekenhof, dat vorige week nog suggereerde dat de situatie vandaag nog niet zou zijn verbeterd, weerleggen? 

Op welke manier zijn de structurele hervormingen, die de huidige Staatssecretaris sinds 2015 heeft doorgevoerd, reeds geïmplementeerd en op de werkvloer zichtbaar? 

Collega’s,

De eigenheid van de brandweer, met haar specifieke noden en behoeften, vereist ook een omkadering die daar op is ingespeeld. Een kader dat er enerzijds voor zorgt dat de brandweerlui op het terrein in de best mogelijke omstandigheden in staat zijn om hun werk te doen. Een kader dat er anderzijds voor zorgt dat alles administratief en juridisch volgens het boekje gebeurt. Een brandweerkorps moet altijd snel en efficiënt kunnen werken. Brandweerlui hebben vaak dringend nood aan specifiek materiaal. Ook met deze specifieke context moet men rekening houden bij de praktische organisatie van de brandweerdiensten. De dagelijkse realiteit en de noden en behoeften van het operationele kader moeten kunnen verzoend worden met het wetgevend kader waarbinnen administraties moeten functioneren. Daar ligt volgens mij de essentie van dit debat.

 

Brandweerzones hebben volgens mij op materieel en logistiek vlak overal dezelfde noden en behoeften. Een belangrijke vraag in dat verband die misschien één en ander kan verklaren en waar we misschien uit kunnen leren: Hoe worden andere brandweerzones, in Vlaanderen en Wallonië, precies gestructureerd? Ik vermoed dat er ook in andere brandweerzones een modus vivendi moet gevonden worden tussen de operationele poot en de administratieve poot in een brandweerkorps. Dus vandaar de vraag: Hoe worden de administratieve diensten elders georganiseerd? Onder welke leiding staan de brandweerzones? Hoe worden openbare aanbestedingen in andere brandweerzones beheerd?

---