Op dinsdag 22 augustus stuurden een 40-tal (!) Brusselse wijkcomités een open brief naar Brussels minister-president Rudi Vervoort en een aantal Brusselse burgemeesters om de groeiende onveiligheid en overlast in hun wijken aan te klagen. Sinds het begin van de zomer zijn een aantal al langer sluimerende problemen niet alleen erg prangend geworden door het explosief toenemende crackgebruik in de hoofdstad, maar zijn ze ook erg zichtbaar geworden voor de buitenwereld. En dat vooral omdat de nationale pers, zowel de Nederlandstalige als de Franstalige, erop gesprongen is… De escalerende situatie in én rond het Zuidstation is de meest in het oog springende en dwong NMBS-bazin Sophie Dutordoir ertoe om de bevoegde ministers en burgemeesters op te roepen om de situatie eindelijk eens drastisch aan te pakken… Premier Decroo besloot het klassieke politieke spelletje van verantwoordelijkheid afschuiven op een ander niveau (federaal? gewestelijk? lokaal?) te doorbreken door alle betrokken partijen samen rond de tafel te brengen… Een eerste stap die hopelijk snel tot concrete resultaten op het terrein leidt… 

Maar, is het Zuidstation een ‘nationaal’ probleem, dan is de stijgende criminaliteit en overlast in sommige andere Brusselse wijken dat niet… De problemen zijn daar nochtans nooit echt onder de mat geveegd. De wijken in Anderlecht, Molenbeek, Sint-Gillis, Vorst en Brussel waarover vandaag zoveel te doen valt, staan al decennialang bekend als “ne slechte 5 frank”, om het met een Brusselse uitdrukking te zeggen. En, er wordt ook al jaren massaal in geïnvesteerd… Via de wijkcontracten en meer recent de GoodMoveplannen werden honderden miljoenen gepompt in de heraanleg van de openbare ruimte. Er werden ook tal van programma’s voor het opkalefateren van woningen en voor sociale en middenklassewoningbouw opgezet. Naast een hele rist aan (sociale) tewerkstellingsinitiatieven. Dat er niet in de wijken geïnvesteerd zou worden, is dan ook de waarheid (zwaar) geweld aandoen. Alleen mag wel de vraag gesteld worden of deze investeringen an sich volstaan om een wijk er langdurig bovenop te krijgen… Moeten er niet prioritair ook langetermijnplannen zijn om de veiligheid en orde in bepaalde wijken langdurig te kunnen handhaven? Politiek een veel moeilijkere opdracht natuurlijk, gezien de bevoegdheden daarover nog steeds (te) gespreid zitten. Maar toch lijkt dat essentieel om de doelstellingen van die investeringen op de lange termijn te waarborgen…

Ironisch genoeg zijn het trouwens net de heraanleg en fysieke opwaardering van de buurten die een ander soort inwoner hebben aangetrokken. Inwoners die mondig genoeg zijn om de lokale problemen aan te kaarten. Via wijkcomités en open brieven bijvoorbeeld… En het dient gezegd; ze hebben ook  gewoon gelijk. Dat ze zo en masse in de pen kruipen, is een niet te negeren politiek signaal… 

In tempore non suspecto -pré-corona en pré-Oekraïenecrisis dus- lag de focus zowel tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 als tijdens de gewestverkiezingen van 2019 op het thema “leefbaarheid”. Meer (groen)ruimte en zachte mobiliteit waren de codewoorden… Een paradigma shift naar een groenere, autoluwere stad was en blijft ook broodnodig in Brussel… Alleen, volstaan die twee doelstellingen om tot echte ‘leefbaarheid’ in de grootstad te komen? Leefbaarheid gaat namelijk in eerste instantie toch over je fysiek veilig voelen in je omgeving… Dat gaat uiteraard over verkeersveiligheid (één van de speerpunten waar ook -terecht- bij de politiezones extra aandacht voor kwam de laatste jaren), maar het betekent vooral toch ook dat je fysieke integriteit en privé-eigendom gevrijwaard blijven… Dat overlast niet blijft etteren in een buurt, maar kordaat en snel aangepakt wordt. Dat het ergens proper is. Én blijft. Dat grote én kleine criminaliteit niet onopgelost blijven en dat de openbare ruimte geen speelterrein wordt voor allerhande illegale of semi-illegale praktijken… Wie gelooft dat zoiets onrealistisch is in een grootstad, gelooft gewoon niet in de stad…

We hebben intussen allemaal allerhande analyses kunnen lezen over het toenemende druggebruik in Brussel, het falende asiel- en daklozenbeleid (federaal), de bevoegdheden die hier zitten en daar en een beetje overal in feite, de onderbemanning bij de Brusselse politie en de Franstalige parketten in de hoofdstad, de nog steeds niet gefuseerde politiezones… Etcetcetera etcetera… Je kan er over blijven debatteren tot de stellingen van het Justitiepaleis vanzelf verdwijnen… Tijd om die analyses te gebruiken waarvoor ze dienen; als basis om via een gecoördineerde aanpak de problemen op het terrein pragmatisch aan te pakken… En zo de leefbaarheid in Brussel echt en langdurig te verbeteren. 

Kurt Deswert – Open Vld Gemeenteraadslid Sint-Lambrechts-Woluwe

---