Brussel, 11 juli 2023 - Terwijl Vlaams minister-president Jan Jambon op de Groeningekouter in Kortrijk het Vlaamse eisenpakket voor een confederale staatshervorming nogmaals aankondigde, vergaderde de commissie Financiën van het Brussels Parlement op de vooravond van 11 juli over de financiële stromen in België. "Brussel is te klein", begon professor Willem Sas. Het economische achterland is te klein om leefbaar en efficiënt te zijn, zelfs in een model met vier gewesten. Dit is typerend voor zowel Brussel als België. We zien dit nergens anders in Europa (noch in Wenen, Londen, Parijs of Berlijn). Wel in de Verenigde Staten, zoals bijvoorbeeld met New York, maar daar hebben ze dan ook gekozen voor een belasting op tewerkstelling om dit te compenseren. Een uitbreiding van Brussel is geen politieke optie. Maar met wat goede wil en vertrouwen is een "bargain" (de term die professor Sas gebruikt) mogelijk. Een herziening van de dotatieverdeling uit de financieringswet op basis van werkplaats in plaats van woonplaats, in ruil voor een bestuurlijke interne hervorming van Brussel, zou het Brussels Gewest netto ongeveer 250 miljoen euro extra per jaar moeten opleveren. Een interne hervorming zou de transparantie en efficiëntie moeten verhogen.

 

Willem Sas was uitgenodigd door de commissie Financiën in het kader van de hoorzittingen die Guy Vanhengel van Open Vld heeft gevraagd over de financiële stromen in België. "Het kan niet zo zijn dat we in België over de hoofden van de Brusselaars heen blijven praten over de rol van de Brusselse economie in dit land zonder kennis te hebben van de werkelijke financiële stromen", stelde Guy Vanhengel hierover in maart 2022. "Dit debat is noodzakelijk, ongeacht ieders voorkeur voor eventuele institutionele hervormingen in 2024. Laten we eerst naar de cijfers kijken" ( http://openvldbrussel.be/Nieuws-2263).

 

Professor Sas herhaalde in de commissie de cijfers over de financiële stromen en transfers. Zoals eerder vermeld blijkt uit de cijfers van de Nationale Bank van België dat Brussel, samen met Waals-Brabant en Vlaams-Brabant, meer betaalt aan België dan het ontvangt. Ze zijn nettobetalers. Voor Brussel wordt dit voornamelijk verklaard door de extra hoge economische activiteit: 17% van het BNP en 24% van de vennootschapsbelasting gecombineerd met een jonge bevolking, wat resulteert in minder uitgaven aan pensioenen en gezondheidszorg. Maar als econoom waarschuwde hij dat we niet alleen naar de ontvangsten moeten kijken, maar ook naar de uitgaven. Het uitvoeren van "spending reviews" om de uitgaven beter te monitoren is noodzakelijk. ( http://openvldbrussel.be/Nieuws-2366 en http://openvldbrussel.be/Nieuws-2269)

 

Terugkerende begrippen in de uiteenzetting waren "vertrouwen" en "samenwerking". Een herziening van de financiële stromen in België is een zero sum game. Wat de ene wint, zal de andere minder hebben. "Hoe los je dat op? Door samenwerking. Maar dat ontbreekt in ons federale bestel", stelde professor Sas in de commissie. Een deal of overeenkomst moet gebaseerd zijn op vertrouwen en naast een wil tot responsabilisering ook berusten op samenwerking. "Het stabiliseren van het federale systeem zelf."

---