We verbruiken en vervuilen meer dan onze planeet aankan, Met de omslag naar een duurzaam, circulair model dragen we niet enkel zorg voor het milieu maar versterken we onze economie en onze bedrijven. Onze economie is enorm afhankelijk van de import van schaarse grondstoffen. Vroeg of laat raken die op en worden ze onbetaalbaar. 

De week van 21 tot 25 november 2022 is de ShiftingEconomyWeek in Brussel. De economische transitie staat hoog op de Brusselse politieke agenda. We moeten als gewest de klimaatdoelstellingen halen. Liberalen zien hier kansen. Opportuniteiten voor innovatie en ondernemerschap. De uitdaging is immens: hoe in een stad van een miljoen inwoners de levensstandaard en -kwaliteit behouden, zelfs verbeteren binnen steeds strengere milieudoelstellingen. 

 

Via het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie (GPCE) wil de Brusselse regering een geloofwaardig alternatief voorstellen voor de huidige, grotendeels liniaire, economie. 
Dit alternatief dient duurzame economie te stimuleren. De bedrijven van het gewest staan hierbij centraal. Het GPCE wil hen helpen om hun kosten te verminderen, om te groeien, te innoveren, te rekruteren en te starten met hun transitie naar een economisch model dat een lage ecologische voetafdruk heeft, jobs creëert en bijdraagt aan de Brusselse levenskwaliteit.

 

De circulaire economie 

Het is geen nieuw gegeven benadrukt Khadija Zamouri, lid van de commissie economie in het Brussels parlement. “De opeenvolgende Brusselse regeringen hebben ingezet op duurzaamheid. Afvalverwerking bijvoorbeeld. We zijn aan het vijfde afvalplan toe en steeds zetten we nieuwe stappen in het selectief ophalen. De nadruk ligt meer en meer op afval als grondstof 

voor nieuwe economische activiteiten. De circulaire economie is in volle ontwikkeling”. Zamouri verwijst graag naar het gewestelijk plan voor circulaire economie (circulareconomy.brussels). Het is een plan op de kruising tussen innovatie (innoviris.brussels), ondernemerschap (hub.brussels ) en tewerkstelling (economie-werk.brussels ), alsook afvalverwerking (net.brussels) en leefmilieu (leefmilieu.brussels). Het doel: bedrijven doen groeien, tewerkstelling creëren, innoveren, levenskwaliteit in de stad verbeteren, maar met een lage ecologische voetafdruk. 

 

“Ik ben vooral onder de indruk van de toepassing van nieuwe technologiën in jonge startups” meent Zamouri, verwijzend naar het plan. In 2019 brachten twee Brusselse journalisten (Hughes Belin en Cédric Hananel) een boek uit over circulaire economie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het staat vol van concrete toepassingen. “De mooiste voorbeelden zijn diegenen die een weg vinden naar de mainstream economie. Daar waar dat lukt, zoals in de bouwsector, zetten we reuze stappen”. Khadija Zamouri haalt daarmee ook al een belangrijk punt voor Open Vld aan: we moeten de privésector en sectorfederaties sterker betrekken. 

 

Het huidig plan voor economische transitie focust op vier aspecten: 

 

GOOD FOOD

Een eerste peiler van de Brusselse aanpak in de economische transitie is de voedselsector (van productie tot distributie). Het voedsel dat een stad van meer dan een miljoen verwerkt, zorgt voor een enorme uitstoot en belast het ecosysteem. Uiteraard niet in Brussel zelf, maar dat maakt globaal genomen geen verschil. Het is nog wat wachten op de concrete voorstellen vanuit de regering maar ook hier is intern de overtuiging dat sensibilisatie van ons voedselgebruik maar een deel van de oplossing is. Ook hier is er een groot geloof in innovatie en nieuwe technologieën die voedselproductie op grote schaal milieuvriendelijker kunnen maken. Er worden op grote schaal plantaardige alternatieven ontdekt of herontdekt voor zuivel of vleesproducten, die qua smaak evenwaardig zijn en qua productie weldra zelfs goedkoper. Een aantal alternatieven is zelfs realiseerbaar in verticale stadsboerderijen op termijn. “De innovatie is er, investeerders zijn enthousiast. We hopen bij Open Vld dat dit ook het zwaartepunt wordt in de gewestelijke aanpak.” zegt 

 

 

GOOD MOVE 
Dit is het Gewestelijk Mobiliteitsplan voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG), dat in 2020 door de Brusselse regering werd goedgekeurd. Het definieert de belangrijkste beleidsrichtsnoeren op het gebied van mobiliteit. Het doel van dit plan is de leefomgeving van de Brusselaars te verbeteren en tegelijkertijd de demografische en economische ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te begeleiden.

 

We geloven sterk in een performantere aanpak van mobiliteit door alle vervoersmodi via smart cities applicaties op elkaar af te stemmen. Het gewest ontwikkelt momenteel MaaS, Mobility as a Service, waar het aanbod aan mobiliteit van private en publieke operatoren op één app wordt aangeboden in real time, én met tariefintegratie: metro, bus en tram, steps, en huurfietsen, elektrische scooters, deelwagens en taxi’s, ... “De aanpassing van de 5G norm voor smartphone gebruik is essentieel voor concrete toepassingen in het dagelijks leven in de stad. Die technologie is geen doen, maar een middel” benadrukt Wim Vanobberghen, medeauteur van de interne Open Vld nota over economische transitie. Liberalen zijn optimisten en zien in de klimaatnormen een economische opportuniteit. “Het woordje smart staat er heus niet om cool te zijn, sensibilisering rond andere mobiliteit is belangrijk, maar innovatie geeft de doorslag”. 

Hetzelfde geluid horen we op het kabinet van minister Sven Gatz over Smart Move, het plan om een slimme kilometerheffing in te voeren. “Deze slimme kilometerheffing komt er. Europa, in haar klimaatplan vraagt het aan alle steden, aan alle lidstaten. Dat er nu verzet is, is spijtig. We zullen daardoor misschien geen voorloper zijn. Maar we houden het op de agenda en werken er verder aan. Als liberalen dragen we dit project omdat het gebruik van een wagen belasten, eerder dan het bezit, gewoon verstandig is in termen van economie, klimaat en mobiliteit. De technologie is er. Ze kan ons helpen als we ze goed aanwenden”. 

RENOLUTION  

Tussen nu en 2024 wordt meer dan 350 miljoen euro overheidsgeld geïnvesteerd in de Renovatiestrategie via steunmaatregelen voor alle Brusselaars! Die Renovatiestrategie noemen we voortaan: RENOLUTION! Renolution is ook een kans om duizenden banen te creëren. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft zich in zijn Energie- en Klimaatplan ertoe verbonden om tegen 2050 de koolstofneutraliteit te benaderen. Meer dan de helft van de Brusselse broeikasgasuitstoot is afkomstig van het energieverbruik van gebouwen. Het Gewest heeft daarom tijdens de vorige legislatuur een ambitieuze strategie voor de renovatie van gebouwen gelanceerd, waarbij alle publieke maar ook private instrumenten zijn ingezet. Deze RENOLUTION streeft naar een gemiddeld energieprestatieniveau van 100 kWh/m²/jaar voor Brusselse woningen en naar energieneutraliteit voor tertiaire gebouwen in 2050, d.w.z. een gemiddeld verbruik dat drie of vier keer lager ligt dan in de huidige situatie. De implementatie ervan is begonnen en zal geleidelijk worden uitgebreid.

Abattement 

In deze logica werd recent, door onze minister Sven Gatz, een aanpassing doorgevoerd op het bestaande abattement. De eerste wijziging aan het abattement verhoogt het huidige abattement van 175.000 naar 200.000 euro. De tweede wijziging voert een bijkomend abattement in bij een belangrijke energetische renovatie van de woning. Er komt dan 25.000 euro in het abattement bij per sprong van energieklasse, mits er een verbetering aan de energetische waarde komt van minstens 2 sprongen.

 

“De economische transitie is een thema dat onmiddellijk onze leden aanspreekt” vertelt Imane Belguenani, voorzitter van het Brussels studiecentrum Karel Buls die de BlueTalks organiseert over economische transitie. “Gebouwen – residentieel en bedrijven samen – zijn goed voor 60% van de Brusselse uitstoot. Er zijn over de komende 20 jaar miljarden nodig om in die gebouwen te investeren om de internationale normen te halen. Hiervoor zullen slimme fiscale stimuli en slimme technologieën in isolatie, in passief bouwen, in recyclage, nodig zijn. Preken over een extra pul aantrekken zullen niet volstaan”. 

GOOD WASTE

In het licht van het Europese Pakket 'Circulaire Economie' en de circulaire initiatieven die door tal van burgers, verenigingen, lokale besturen en bedrijven gedragen worden, werd er een nieuwe strategie uitgewerkt voor het beheer van afvalstoffen, die voortaan als hulpbronnen gezien worden. Door te streven naar "zero afval" krijgt het Plan een nieuw leven en nieuwe perspectieven die afgestemd zijn op onze eigenschappen als Stadsgewest. Op 22 november 2018 werd het Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering in tweede lezing goedgekeurd. Het Plan betreft alle vaste afvalstoffen die in Brussel worden geproduceerd door gezinnen, handelszaken, industrieën en andere economische activiteiten.

 

Praktische oplossingen 

BECI, de Brusselse werkgeversorganisatie steekt de ambitie van ondernemend Brussel inzake klimaat niet weg. Ze pakten zelf uit met een 303030 City Climate Challenge (30 acties voor 30% minder uitstoot in 2030 (www.303030.eu). Op het niveau van een stad kan bovendien net iets meer. “De transitie naar een groene economie is eenvoudiger in een stedelijke omgeving” verklaarde Olivier Willocx, directeur van BECI in de krant. 

In een stad spelen grote ideologische beschouwingen minder een rol en ligt de focus op praktische oplossingen. Zo blijkt ook uit de ervaring in de circulaire economie tot op heden. Carla Dejonghe, Brussels fractievoorzitter Open Vld, sloot zich hierbij aan in een debat in het parlement:“We hebben in Brussel de volle bevoegdheden van een gewest ... en werken op de schaal van een grote stad”. Daardoor kan Brussel, met zeer concrete projecten, beter dan welke andere stad ook een laboratorium voor innovatie zijn. 

  

Meer informatie over BlueTalks economische transitie imane.belguenani@parlement.brussels

https://shiftingeconomy.brussels en www.circulareconomy.brussels

---