Lionel Bajart (Open Vld) wil dat de overheid paal en perk stelt aan de bedelarij met kinderen:” We moeten dit enerzijds doen door in te zetten op een doorgedreven en systematische aanpak van de netwerken die schuil gaan achter de uitbuiting van bedelarij en anderzijds door de meest schokkende vorm van bedelarij, namelijk het bedelen met kinderen te verbieden én door de bewijslast om te keren en uit te gaan van een vermoeden van uitbuiting behoudens wanneer het tegendeel bewezen is.”.

Lionel Bajart leidde in de Commissie van de Senaat namens Open Vld een voorstel van resolutie in dat bedelen met kinderen wil verbieden.

Bij de start van deze legislatuur werd de minister van Justitie, Koen Geens (CD&V) bevraagd teneinde een duidelijker beeld te krijgen over de mate waarin de overheid vat heeft op het fenomeen van uitbuiting van bedelarij in het kader van mensenhandel. Het betreft die vormen van bedelarij waarbij minderjarigen of sociaal zwakker mensen specifiek worden uitgebuit en dus moreel het meest laakbare zijn, aldus Bajart.

Uit het antwoord van de minister bleek alvast dat de overheid bijzonder moeilijk vat krijgt op deze bijzonder perverse vorm van mensenhandel. Aldus blijkt dat er in ons land in 2013 en 2014 niet één dader werd veroordeeld voor uitbuiting van bedelarij. In 2015 waren er slechts 3 veroordelingen. Wat betreft het aantal minderjarige slachtoffers van uitbuiting van bedelarij beschikt justitie zelf niet over cijfers gezien deze niet worden opgenomen in de Algemene Nationale Gegevensbank. Uit cijfers van de gespecialiseerde opvangcentra blijkt dat men weet heeft van 3 minderjarige slachtoffers in 2014 en 1 in 2015.

Minister Geens stelt deels terecht dat tot voor kort uitbuiting van bedelarij een moeilijk te detecteren fenomeen was. Bedelarij op zich is immers niet strafbaar in ons land. Uitbuiting van bedelarij is wel strafbaar gezien het een vorm van mensenhandel is.

Teneinde dit misdrijf efficiënter op te sporen en te vervolgen werd een nieuwe richtlijnen uitgewerkt binnen het College van Procureurs-Generaal wat betreft het vervolging- en opsporingsbeleid inzake exploitatie van bedelarij.

Deze nieuwe richtlijnen is bemoedigend en noodzakelijk, wil men de uitbuiting van bedelarij daadwerkelijk aanpakken, maar ze schiet desondanks nog te kort.

Deze resolutie neemt een heel duidelijk moreel standpunt. Deze resolutie wil het bedelen met minderjarigen verbieden. Wij willen expliciet de meest schokkende vorm van bedelarij, namelijk het bedelen met kinderen definitief de wacht aanzeggen door dit te verbieden en door de bewijslast om te keren en uit te gaan van een vermoeden van uitbuiting behoudens het tegendeel bewezen is.

Lionel benadrukt dat dit voorstel verder gaat dan de te eenzijdige benadering van het louter repressieve aspect. Naast strenge handhaving moet er tevens vanuit welzijn een begeleidingstraject worden voorzien voor de ouders en de minderjarige slachtoffers.

De indieners van het voorstel dat er kwam op initiatief van Open Vld hebben dankbaar gebruik gemaakt van de excellente jaarrapport van Myria. We hebben diverse door hun naar voor geschoven aanbevelingen opgelijst in deze resolutie.

Bajart schuift er enkele naar voor:

• Teneinde de netwerken aan te pakken die dikwijls schuil gaan achter bedelarij moet systematisch worden gebruik gemaakt van het crimineel vermogensonderzoek.
• We versterken de rechten van de slachtoffers. Het is belangrijk dat het financieel onderzoek ook een luik bevat waarbij de schade van de slachtoffers wordt bepaald. Aldus kunnen deze laatste zich burgerlijke partij stellen tijdens het proces en schadevergoeding bekomen.
  
• Ondermeer met het oog op het financieel kaalplukken van de daders is het inschakelen van een verbindingsofficier een good practice.
  
• Daarnaast moeten er duidelijke richtlijnen komen wat betreft het verhoor van de slachtoffers.

Teneinde bedelarij met minderjarigen daadwerkelijk te voorkomen moet er enerzijds een verbod komen op bedelarij met kinderen en anderzijds wordt de bewijslast omgekeerd. Bedelarij met kinderen wordt behoudens tegenbewijs beschouwd als uitbuiting van bedelarij.

Het bijzonder lage aantal veroordelingen voor uitbuiting van bedelarij staat niet in verhouding tot de dagdagelijkse realiteit in onze gemeenten en steden.

Minister Geens heeft alvast een eerste aanzet gegeven naar een meer aanklampend beleid inzake uitbuiting van bedelarij, maar we moeten nog sneller schakelen. Enerzijds door in te zetten op een doorgedreven en systematische aanpak van de netwerken die schuil gaan achter de uitbuiting van bedelarij en anderzijds door de meest schokkende vorm van bedelarij, namelijk het bedelen met kinderen definitief de wacht aanzeggen door dit te verbieden en door de bewijslast om te keren en uit te gaan van een vermoeden van uitbuiting behoudens het tegendeel bewezen is.

Ten slotte  vraagt de resolutie aandacht voor de aanpak op het niveau van de steden en gemeenten, die het best geplaatst zijn om het fenomeen van bedelarij met kinderen op hun grondgebied te in te schatten en zeer kort op de bal kunnen spelen.

Lionel Bajart

---