Nieuws

René Coppens over de maatschappelijke meerwaarde van openbare bibliotheken




Het verheugt mij dat het Nederlandstalige bibliotheeklandschap in Brussel vandaag nog eens op de agenda van de plenaire staat. Het bibliotheekbeleid ligt mij immers nauw aan het hart. Ik vind het dan ook cruciaal dat we op geregelde tijdstippen kunnen nadenken en debatteren over hoe onze Nederlandstalige lokale bibliotheken in Brussel er in de toekomst moeten uitzien. Daar is een visie voor nodig.

 

Het internettijdperk waarin we vandaag leven, maakt dat het nut van een openbare bibliotheek al eens in twijfel wordt getrokken. Ik ben er niettemin van overtuigd dat de technologische ontwikkelingen van de voorbije jaren niet het einde van de bibliotheek betekenen, maar juist een nieuw begin inluiden. De geschiedenis leert immers dat bibliotheken, die kunnen teren op een eeuwenlange traditie en tot de oudste instellingen van België behoren, de grote maatschappelijke omwentelingen telkens moeiteloos hebben doorstaan.

 

Ze heeft zich daarvoor wel elke keer opnieuw moeten heruitvinden en dat zal in de toekomst niet anders zijn. Een openbare bibliotheek anno 2016 is laagdrempelig en aangepast aan de noden en behoeften van de hedendaagse samenleving.

De openbare bibliotheek is vandaag de dag natuurlijk in de eerste plaats een cultuurtempel, waarin niet alleen Nederlandstaligen en lustige lezers, maar ook anderstaligen en laaggeletterden op hun eigen ritme kunnen kennismaken met de rijkdom van het literaire erfgoed en de Nederlandse taal. Dat is de ziel van de bibliotheek; haar core business.

 

Maar de bibliotheek is veel meer dan dat. Ze is ook een openbare en toegankelijke instelling waarin bezoekers betrouwbare kennis kunnen vergaren in een min of meer bevattelijke taal. Door de alomtegenwoordigheid van het wereldwijde web en de overvloed aan informatie is dat echter niet langer een evidentie. Daarom is voor de bibliotheek van de toekomst ook de belangrijke rol van gids weggelegd.

 

De openbare bibliotheek is als ontmoetingsplek uiteraard ook een sociaal gebeuren. Mensen lezen er rustig een tijdschrift of hun krant en komen in contact met andere bezoekers met wie ze al eens een praatje kunnen slaan. Er ontstaan leesclubs en er vinden culturele manifestaties plaats. De bib draagt op die manier dus bij tot gemeenschapsvorming en voorkomt isolement.

 

Daarnaast vervult de openbare bibliotheek ook een educatieve rol. Ze is een leeromgeving waar burgers met allerlei vragen terechtkunnen, waar zij zichzelf creatief kunnen ontplooien en waar de mogelijkheid tot zelfstudie wordt geboden.

 

Het mag dus duidelijk zijn dat het maatschappelijk belang van de openbare bibliotheek zich niet louter beperkt tot het uitlenen van boeken. Maar onze Nederlandstalige bibliotheken staan ook voor serieuze uitdagingen.

 

Ik stelde het bevoegde Collegelid de volgende vragen over het Brusselse bibliotheekbeleleid:


Enkele maanden geleden sprak u in de Commissie Cultuur over de denktank binnen het netwerk van Brusselse bibliotheken die zich momenteel buigt over de rol van de Brusselse bibliotheken. De werkzaamheden van die denktank heeft alvast geleid tot het uittekenen van een lokaal collectieplan. Kan u ons hierover al meer informatie verschaffen? Hoe ziet dat lokale collectieplan er precies uit? Meer algemeen: hoe is de denktank samengesteld? Om de hoeveel tijd vergadert ze? Wat zijn de concrete opdrachten die ze heeft meegekregen? Heeft de denktank specifieke vragen te beantwoorden? Heeft de denktank al verdere aanbevelingen geformuleerd betreffende het bibliotheekbeleid in Brussel?

 

We hebben het toen ook gehad over de rol van het Streekgericht Bibliotheekbeleid. Welke rol kan zij spelen in de ondersteuning van de lokale bibliotheken? Waar is nog verbetering mogelijk? Heeft de denktank daarover ook suggesties geuit?

 

In diezelfde commissievergadering verklaarde u ook een nota over het Brusselse bibliotheekwezen te willen neerliggen in de Raad. Die intentie werd toen positief onthaald. Kan het Collegelid al meer prijsgeven over de timing en de inhoud van de nota? Ik denk dat het voor de Raad interessant zou zijn indien u uw visie op het Brusselse bibliotheekbeleid hierin zou integreren.

 

Over het bibliotheekbeleid is alleszins het laatste woord nog niet gezegd, zoveel is zeker.