Mondelinge vraag van mevrouw Els Ampe aan mevrouw Evelyne Huytebroeck, Brussels minister bevoegd voor Leefmilieu, met betrekking tot de ophaling en hergebruik van 2dehandskledij en textiel

Veel mensen brengen hun oude kleren en textiel dikwijls naar kledingcontainers die in verschillende gemeenten op centraal gelegen punten zijn terug te vinden. Ze doen dit enerzijds vanuit hun bezorgdheid om het leefmilieu en ze willen zo de afvalberg helpen verminderen. Een tweede reden komt vanuit een sociale bekommernis: met hun afgedankte kledij kan iemand geholpen worden die het financieel niet breed heeft.

De gebruikte oude kledij wordt in sorteercentra gesorteerd volgens kwaliteit, stof en het type kleding en de kledij van de beste kwaliteit komt in het tweedehandscircuit terecht. Andere kledij wordt aan daklozen geschonken in barre wintertijden en kledij die niet meer geschikt is om te verkopen, krijgt een herbestemming als schoonmaakmateriaal dat in werkplaatsen, garages of drukkerijen terechtkomt.
Een ander deel wordt in bulk verpakt en via containers naar hoofdzakelijk Afrika verzonden of gaat naar landen die het slachtoffer zijn geworden van natuurrampen. Met de opbrengst van de verkoop financieren hulporganisaties zoals bvb. Spullenhulp of Oxfam hun Noord-Zuidprojecten. Op die manier krijgt onze gebruikte kledij een tweede leven aangeboden, helpen we de afvalberg verkleinen, geven we de sociale economie een duwtje in de rug en bezorgen we mensen die het financieel moeilijk hebben toch nog kwalitatieve kledij voor een zacht prijsje. Sociale en ecologische doelstellingen gaan hier dus hand in hand.

Maar volgens ons is er ook een keerzijde aan deze medaille. Dat dergelijke organisaties hun steentje bijdragen aan de minderbegoeden binnen onze maatschappij, staat buiten kijf. Ze zorgen voor tewerkstelling en via de tweedehandswinkels is er een markt voor gerecycleerde kledij.

Maar door onze afgedankte kledij naar Afrika te sturen en daar te verkopen tegen dumpingprijzen, ondermijnen we de broodwinning van veel lokale kleding- en stoffenhandelaars. Het is te vergelijken met onze landbouwoverschotten: veel landbouwproducten worden zwaar gesubsidieerd via exportsubsidies en zo worden overschotten op de wereldmarkt gedumpt. Dit ontwricht de lokale marktwerking in veel derdewereldlanden.
Zo bestaat ook de kans dat we door het massaal dumpen van tweedehandskledij op de derdewereldmarkt, kleine ondernemers in de textielsector hun broodwinning ontnemen. Via kleine initiatieven proberen velen een levensvatbare onderneming uit de grond te stampen, hoe klein die ook is. Maar door het dumpen van onze overschotten, is al hun ondernemingszin een maat voor niets  geweest. Het opsturen van onze afgedankte kledij is trouwens ook duur en niet erg milieuvriendelijk. 

Dit is een pervers effect van een goed bedoelde daad. We moeten vermijden dat de economische activiteit in Afrika wordt ondermijnd. Ook in Brussel zelf zijn er afzetmarkten genoeg voor tweedehandskledij.

Vragen:
•    Hoeveel kledingcontainers staan er op het grondgebied van het Brussel Gewest? Kunt u mij een overzicht geven per gemeente en welke organisaties er containers hebben staan? Wie levert de vergunning voor het plaatsen van een container af? Op basis van welke criteria wordt er beslist om al dan niet een kledingcontainer te plaatsen?

Het valt ook op dat in de ene Brusselse gemeente geen enkele kledingcontainer terug te vinden is, en in de naburige gemeente is er eentje per kilometer geplaatst. Via welke website kan de Brusselaar een overzicht vinden van de locaties van alle kledingcontainers, los van de organisatie die instaat voor de inzameling? Is er een samenwerking met het BIM?

•    Hoeveel ton wordt er jaarlijks via de kledingcontainers in het BHG ingezameld? Hoeveel is dit per inwoner? Zijn er cijfers bekend van de hoeveelheid kleding in de witte vuilniszak of op sluikstorten?

•    Is het Gewest bevoegd om doelstellingen op te leggen wat er met de opgehaalde kledij kan gebeuren? Zijn er percentages vastgelegd met betrekking tot de herbestemming ervan? Zo ja, wordt er rekening gehouden met de bestaande economische activiteit in de kleding- en textielsector in landen waar het  ingezameld textiel naartoe wordt gestuurd? Zo nee, waarom niet? ?
Hoeveel % van het ingezamelde textiel gaat nu naar 2dehandswinkels, hoeveel % wordt herwerkt tot schoonmaakmateriaal, hoeveel % wordt geschonken aan daklozen (verenigingen)in België, hoeveel % naar andere Europese 4de wereldhulporganisaties, hoeveel % gaat naar rampgebieden en hoeveel wordt er uiteindelijk naar derdewereldlanden verscheept?

Els Ampe
10 januari 2012